کتاب آسیب شناسی اجتماعی (جامعه شناسی انحرافات اجتماعی)

بر اصل منظم بودن جامعه تأکید شد. بیشتر مردم اکثر اوقات نسبت به هنجارهای اجتماعی همنوایی دارند و از این رو زندگی اجتماعی، الگویی نسبتا منظم و قابل پیش بینی خواهد داشت؛ اما در عین حال این تصور همیشه درست نیست. اگر به دنیای اطراف خود نگاه کنیم، متوجه خواهیم شد که همان قدر که مردم از هنجارها پیروی می‌کنند، تخطی و سرپیچی از قوانین اجتماعی نیز مشاهده می‌شود. کسانی دزدی می‌کنند، تجاوز می‌کنند، بر سر دیگران کلاه می‌گذارند و تقلب می‌کنند، لباس‌های عجیب و غریب می‌پوشند، آرایش‌های عجیب و غریب می‌کنند و با لهجه‌های عجیب و غریب حرف می‌زنند، هروئین می‌کشند، مشروب می‌خورند، قماربازی می‌کنند، به ادیان و فرقه‌های دیگر متمایل می‌شوند، ناراحتی‌های روانی پیدا می‌کنند و زن و بچه‌های خود را می‌کشند و مواردی از این قبیل. بنابراین یک تصویر کامل از جامعه، باید هم شامل هنجار شکنی‌ها و هم نمایشگر همنوایی با مقررات اجتماعی باشد. هر جا قوانینی برای رفتار مناسب و صحیح اجتماعی وضع شده باشد، حداقل به صورت غیر مستقیم به کج رفتاری و انحراف نیز اشاره شده است. صرف تعریف و تعیین رفتار مقبول به طور خودکار طبقه دیگری از وقایع یعنی رفتار غیر مقبول را به ذهن متبادر می‌سازد…

آسیب‌شناسی در پزشکی به مطالعه و تشخیص امراض می‌پردازد، اما چه زمانی یک جامعه مریض است؟ این سوالی است که «آسیب‌شناسی اجتماعی» نوشته رحمت الله صدیق سروستانی سعی دارد جواب بدهد. 

از آنجایی که تعریف دقیق و محدودی از «بهنجاری» در جامعه وجود ندارد، تشخیص انحرافات اجتماعی و تعیین مرز بین بهنجار و نابهنجار نیز دشوار است. همان گونه که تشخیص یک بیماری در پزشکی می‌تواند چالش برانگیز باشد، در جامعه‌شناسی نیز تعیین اینکه یک رفتار یا پدیده اجتماعی چه زمانی به عنوان انحرافی محسوب می‌شود، به تجزیه و تحلیل دقیق نیاز دارد. 

کتاب آسیب‌شناسی اجتماعی از این منظر به بررسی و تحلیل نابهنجاری ها، اختلال‌ها و نابسامانی‌هایی که در کارکردهای جامعه به وجود می‌آید، می‌پردازد. اصطلاح آسیب شناسی، با اقتباس از علوم پزشکی به جامعه‌شناسی آمده است، ولی در این متن تلاش شده است تا با یک نگاه جامعه شناختی به مطالعه نابهنجاری‌های اجتماعی پرداخته شود. 

بخش اول کتاب به مرور کلیات و مبانی نظری مرتبط با آسیب‌شناسی اجتماعی می‌پردازد. فصل دوم به بررسی علل و عواملی که مردم را به رفتارهای کج رفتاری وادار می‌کند، اختصاص دارد. در فصل‌های بعدی، به موضوعات مختلفی از قبیل کج رفتاری‌های اقتصادی، خشونت، خودکشی، اعتیاد به مواد مخدر و چالش‌های نظام کنترل اجتماعی پرداخته شده است. این موضوعات به تفصیل و با توجه به شرایط اجتماعی و فرهنگی مختلف بررسی شده اند. 

آخرین فصل به نظم، بهنجاری و نابهنجاری در جامعه اختصاص دارد و در آن به خلاصه‌ای از تمام موضوعات پرداخته شده در کتاب و نتیجه گیری‌های مهم پرداخته شده است. 

آسیب‌شناسی اجتماعی نه تنها برای دانشجویان و محققان جامعه شناسی، بلکه برای همه کسانی که به درک بهتر از جامعه خود و پدیده‌های مختلف آن علاقه‌مند هستند، مفید است. این کتاب با نگاهی علمی و تحلیلی به موضوعاتی مهم و حیاتی می‌پردازد که تأثیر زیادی بر زندگی اجتماعی ما دارند.

کتاب حاضر برای دانشجویان رشته علوم اجتماعی در مقطع کارشناسی به عنوان منبع اصلی درس «جامعه‌شناسی انحرافات» به ارزش ۲ واحد و منبع کمکی درس «بررسی مسائل اجتماعی ایران» تدوین شده است.

مقدمه

فصل اول: کلیات

فصل دوم: چرا مردم کج رفتاری می‌کنند؟ 

فصل سوم: کج رفتاری‌های اقتصادی

فصل چهارم: خشونت

فصل پنجم: خودکشی

فصل ششم: اعتیاد به مواد مخدر

فصل هفتم: چالش‌های اخیر پیش روی نظام کنترل اجتماعی

فصل هشتم: بهنجاری نظم و نابهنجاری رفتار خلاصه و نتیجه گیری

• متون روان شناسی به زبان انگلیسی لیندا لیل ~لیندا لیل
• رویکردهای نظری هفتگانه در بررسی مسائل اجتماعی ~ارل رابینگن، مارتین واینبرگ، رحمت الله صدیق سروستانی (مترجم)
• راهنمای متون روان شناسی ~لیندا لیل، مهدی گنجی (مترجم)
• آسیب شناسی اجتماعی (جامعه شناسی انحرافات) ~هدایت الله ستوده
• حقوق جزای عمومی - جلد دوم (ویراست ششم) ~محمدعلی اردبیلی
• موارد بیشتر (542)

• آسیب شناسی اجتماعی (جامعه شناسی انحرافات اجتماعی) ~رحمت الله صدیق سروستانی
• روش تحقیق در تربیت بدنی ~جری آر توماس، جک کی نلسون، رحمت الله صدیق سروستانی (مترجم)
• جامعه شناسی شهری ~رحمت الله صدیق سروستانی، بشیر تفنگ سازی (ویراستار)