کتاب تاریخ و تمدن بین النهرین - جلد سوم : هنر و معماری

وضعیت طبیعی دشت رسوبی جنوب بین النهرین و نبودن تقریبا هیچ نوع سنگ و الوار در آن منطقه، پیشرفت معماری را بسیار محدود می‌سازد. تنها وسیله موجود برای پوشاندن سقف و ساختن کلبه و آغل، نی‌های بلندی بود که هنوز هم در نواحی مردابی در منت‌ها الیه جنوب شرق منطقه می‌روید. 

بین النهرینی‌ها برای ساختن بناهای ماندگار و بزرگتر از معمول، تنها از یک ماده سود می‌جستند که در همه جا به وفور یافت می‌شد. این ماده خاک رسوبی بود که از یک سو بر اثر عقب نشستن خلیج فارس و خشک شدن مناطق جنوبی بین النهرین برجای مانده بود و از سوی دیگر رودهای دجله و فرات آن را به منطقه سرازیر می‌کردند. خشت‌هایی که از این خاک می‌ساختند، به شکل راست گوشه بود و در آفتاب خشک می‌شد. آثار به دست آمده از تل عبید، نشان می‌دهد که ساکنان آن به علت نداشتن آگاهی از معماری خشتی کلبه‌های خود را از نی‌هایی می‌ساختند که به وفور از مرداب‌های نزدیک به دست می‌آمد. اما حفریات اریدو، از وجود معماری یادمانی در آن سرزمین پرده برداشت و ما را با کهن‌ترین معبد شناخته شده در تمامی خاک بین النهرین رو به رو ساخت.

• اسرار تمدن های باستانی بین النهرین ~بهنام محمدپناه
• باستان شناسی پیش از تاریخ بین النهرین ~حسن طلایی
• تاریخ و تمدن بین النهرین - جلد اول: تاریخ سیاسی ~یوسف مجیدزاده، شهناز سلطانزاده (ویراستار)، هایده عبدالحسین زاده (ویراستار)، احمدحب علی موجانی (ویرایشگر)
• منشا فرهنگ، تمدن و هنر در بین النهرین کهن - جلد اول: سومریان نخستین: از عصر پارینه سنگی تا برپایی حکومت سارگن اکدی ~اکرم(فرنو) محمدی محقق (تدوین)، بهروز فرنو (تدوین)
• بین النهرین در دوران پیش از تاریخ: از پیدایش تا دوران آغاز ادبیات ~صادق ملک شهمیرزادی
• موارد بیشتر (16)