کتاب اقتصاد سیاسی مهاجرت نخبگان ایران

مهاجرت چشم گیر نخبگان علمی ایران به صورت مسأله ای نگران کننده درآمده و روشن است که روند توسعه دانش و فناوری در کشورمان از آثار مخرب این پدیده ناگوار بی نصیب نمانده است. مهاجرت به معنای حرکت از مبدأ دفع کننده به مقصد جذب کننده است و بنابراین پدیده مهاجرت نخبگان هم در عوامل و زمینه های داخلی یک کشور ریشه دارد و هم در عوامل و زمینه های بیرونی خارج از کشور.

پس از جنگ دوم جهانی و زمانی که کشورها برای بازسازی خرابی های ناشی از جنگ با کمبود نیروی انسانی متخصص مواجه شدند بحث فرار مغزها به یک مسأله تبدیل شد. در ابتدا بدون هیچ گونه برنامه ریزی مشخص، نخبگان جهان در حال توسعه و کشورهای اروپایی، آمریکا را به عنوان مقصد خود برمی گزیدند ولی بعدها کشورهای پیشرفته، مؤسساتی را برای جذب نخبگان کشورهای دیگر تأسیس کردند و گاهی حتی از سرویس های اطلاعاتی نیز در این راه استفاده کردند. در ضمن امروز کشورهای پیشرفته، قوانین مهاجرتی خود را به منظور تسهیل جذب نخبگان کشورهای دیگر مورد بازنگری قرار داده اند.این کتاب با عنایت به واقعیت مطرح شده در بالا، عوامل اثرگذار در حوزه اقتصاد سیاسی را بر مهاجرت نخبگان در کشور به ویژه در دهه 1380 بررسی کرده است. تمرکز حوزه بحث کتاب بر عوامل اقتصاد سیاسی و تأکید اثر بر بهره گیری از یک رویکرد نظری مناسب در تحلیل موضوع، از ویژگی های برجسته این کتاب است. اثر حاضر که در قالب یک کتاب منتشر می شود با عنایت به واقعیت مطرح شده در بالا تلاش کرده است عوامل اثرگذار در حوزه اقتصاد سیاسی را بر مهاجرت نخبگان در کشور به ویژه در دهه 1380 بررسی کند. تمرکز حوزه بحث کتاب بر عوامل اقتصاد سیاسی و تأکید اثر بر بهره گیری از یک رویکرد نظری مناسب در تحلیل موضوع، از ویژگی های برجسته این کتاب است. در ضمن کتاب، عمده آثار مهم منتشر شده در زبان فارسی و بخش قابل توجهی از ادبیات مرتبط با مهاجرت نخبگان در زبان انگلیسی را مرور کرده و از این حیث، مجموعه ای غنی را گردآوری کرده است. بحث درباره پدیده مهاجرت نخبگان، متأسفانه گاه دچار برخوردهای سیاسی و افراط و تفریط هایی در کشور شده است که می تواند به صورت مانعی در برابر شناخت درست این معضل و جستجوی راهکارهای مناسب برای آن عمل کند. از این حیث، اثر حاضر ویژگی ممتازی دارد چرا که نویسنده، تحلیل پدیده مهاجرت مغزها را از منظری آسیب شناسانه، وجهه همت خود قرار داده است و تلاش کرده به شکلی موشکافانه داده های مرتبط را دسته بندی و تجزیه و تحلیل کند و وزن و سهم عوامل مختلف مورد بحث را در بروز مهاجرت نخبگان مورد سنجش قرار دهد. با عنایت به این موضوع، مطالعه کتاب برای دانشجویان، پژوهشگران و علاقه مندان به مسائل توسعه کشور به طور قطع مفید خواهد بود.

• نشت نشا: جستاری در پدیده ی فرار مغزها ~رضا امیرخانی
• دانشگاه، ارتباطات و توسعه ملی در ایران: کندوکاوی در مسائل آموزش عالی ایران ~مجید تهرانیان
• مهاجرت نخبگان ~سیدرضا صالحی امیری، زهرا خدائی، پیمان حمیدی (ویراستار)
• نشت نشا: جستاری در پدیده ی فرار مغزها ~رضا امیرخانی
• نخبگان دانش: مشارکت یا مهاجرت؟ ~سیدمحمدامین قانعی راد
• موارد بیشتر (18)

• زیبایی و هنر: 1750 تا 2000 م. (تاریخ هنر آکسفورد) ~الیزابت پرتجان، سعید خاوری نژاد (مترجم)