کتاب جامعه شناسی توسعه: از اقتصاد تا فرهنگ

این کتاب با هدف ترسیم فرایند بازاندیشی در توسعه نگارش یافته است. کتاب دو گفتمان کلان توسعه را از هم تفکیک کرده و در بخشهای مجزا مورد بررسی قرار داده است. گفتمان اول گفتمان پیشرفت یعنی فضای تولد و تکوین ادبیات توسعه است. گفتمان دوم گفتمان بازاندیشی است که توسعه را فراتر از قاعده های از پیش تعیین شده و مشخص می داند. موضوع اصلی در این گفتمان، انسان و صفات بومی، تاریخی و فرهنگی اوست. زمینه شکل گیری این گفتمان، انقلاب صنعتی دوم (پساصنعتی) و ورود کشورهای جهان سوم در تعیین معادلات ساختاری جهانی است. مکاتب، نظریه ها و پارادایمهای پسا توسعه، با محدودیت موضوعات پایداری، بازاندیشی و فرهنگ و انسان گرایی در توسعه، در زیرمجموعه این گفتمان ارزیابی شده اند. به طور کلی، این کتاب رویکرد جدیدی در دسته بندی ادبیات توسعه از ابتدا تا آغاز قرن بیست ویکم ارائه می دهد، که ضمن استفاده در کلاسهای درسی، منبع مناسبی برای تدوین چهارچوبهای نظری در گرایشهای علمی و پایان نامه های دانشجویی است.

پیشگفتار

بخش اول: مفهوم‌شناسی توسعه

فصل اول: مفاهیم بنیادی

توسعه

منظر کلان

منظر خرد

مدرنیته

عقلانیت

تمایز و تمرکز ساختاری

تحرک و پویش

جامعه صنعتی

جمع‌بندی

زمینه‌های بحث بیشتر

بخش دوم: گفتمان پیشرفت: قانون و اقتصاد

فصل دوم: پارادایم توسعه

زمینه شکل گیری

رویکرد بنیادی به موضوع (الگوی تحلیل) 

روش تحلیل

مکاتب و نظریه‌ها

رویکرد رشد

رویکرد نگرشی

رویکرد نهادین (ساختاری) 

ابهامات پارادایمی

جمع‌بندی

زمینه‌های بحث بیشتر

فصل سوم: پارادایم ضد توسعه

زمینه شکل گیری

نگاه بنیادی به موضوع (الگوی تحلیل) 

روش تحلیل

مکاتب و نظریه‌ها

مکتب ساختارگرایی توسعه

مکتب امپریالیسم

مکتب وابستگی

ابهامات پارادایمی

انتقادات زمینه‌ای

انتقادات معرفت شناختی

انتقادات روش شناختی

جمع‌بندی

زمینه‌های بحث بیشتر

بخش سوم: گفتمان بازاندیشی: انسان و فرهنگ

فصل چهارم: پارادایم پساتوسعه

زمینه شکل گیری

نگاه بنیادی به موضوع و روش تحلیل

مکاتب و نظریه‌ها

جمع‌بندی

زمینه‌های بحث بیشتر

فصل پنجم: توسعه انتقادی

منتقدان فلسفی

منتقدان به بنیانها و اصول (پساتوسعه گرایان) 

منتقدان فرهنگی

فرهنگ مدنی: فرهنگ به مثابه مدنیت

فرهنگ اقتصادی شده: فرهنگ به مثابه تجارت و اقتصاد

فرهنگ سیاسی: فرهنگ به مثابه هویت

منتقدان سیاسی اجتماعی

جمع‌بندی

زمینه‌های بحث بیشتر

فصل ششم: توسعه وابسته

توسعه نابرابر در نظام جهانی

ایمانوئل والرشتاین

سمیر امین

موقعیت وابستگی

کاردوزو و فالتو

دوس سانتوس

پیتر ایوانز

پل سینجر

جمع‌بندی

زمینه‌های بحث بیشتر

فصل هفتم: رویکرد مدرنیزاسیون بازاندیشانه

آنتونی گیدنز: بازاندیشی نهادین و خود

آلریش بک: پیامدهای ناخواسته و جامعه ریسک

جامعه ریسک (مخاطره آمیز) 

اسکات لش: اجتماع بازاندیشانه

ابعاد اجتماع بازاندیشانه

جمع‌بندی

زمینه‌های بحث بیشتر

فصل هشتم: مکتب تنظیم و مقررات توسعه

شیوه‌های توسعه: اگلی اتا

جمع‌بندی

زمینه‌های بحث بیشتر

فصل نهم: توسعه مشارکتی

گفتمانهای توسعه از منظر مشارکت

گفتمان توسعه غیر مشارکتی (توسعه دولت راهبر) 

گفتمان توسعه مشارکتی (توسعه غیر دولتی و بر مبنای سنتهای مدنی) 

بخش سوم یا سازمانهای غیر دولتی

گونه‌شناسی سازمانهای غیر دولتی

قلمرو سازمانی یا مکان جغرافیایی

ساختارهای سازمانی

کارکردها و خدمات

گروههای هدف و ارباب رجوع

سازمانهای غیر دولتی و دولت

جمع‌بندی

زمینه‌های بحث بیشتر

فصل دهم: توسعه پایدار

توسعه پایدار: تعریف و ابعاد

رویکرد نظری به موضوع

چالشهای محیط شناختی (اکولوژیکی) 

چالشهای فن شناختی (تکنولوژیک) 

گذار به توسعه بوم آورد

جمع‌بندی

زمینه‌های بحث بیشتر

فصل یازدهم: رویکرد کیفیت زندگی و توسعه انسانی

خاستگاه و زمینه پیدایش

کیفیت زندگی و مفاهیم متناظر

شاخصهای کیفیت زندگی

شاخص درآمد سرانه (تولید ناخالص داخلی) 

شاخص بهزیستی وندرفورد ریلی

شاخص بهداشت اجتماعی فوردهام

شاخص پیشرفت واقعی

شاخص سالهای عمر همراه با کیفیت

شاخص توسعه انسانی

شاخص فقر انسانی

شاخص توسعه جنسیتی (GDI) 

معیار توانمندسازی جنسیتی (GEM) 

جمع‌بندی

زمینه‌های بحث بیشتر

فصل دوازدهم: جمع‌بندی کتاب

منابع و مآخذ

فارسی

انگلیسی

واژه نامه

نمایه

• چرا ملت ها شکست می خورند؟: ریشه های قدرت، ثروت و فقر ~دارون عجم اوغلو، جیمز ای. رابینسون، محسن میردامادی (مترجم)، محمدحسین نعیمی پور (مترجم)
• عقلانیت و توسعه یافتگی ایران ~محمود سریع القلم
• دید اقتصادی: داستانی جذاب برای آموختن اقتصاد ~پیتر.دی شف، اندرو.جی شف، سهند حمزه ئی (مترجم)
• چگونگی رشد و فروپاشی اقتصاد: یک داستان اقتصادی ~پیتر.دی شف، حمیدرضا ارباب (مترجم)
• توسعه پایدار ~شمس السادات زاهدی
• موارد بیشتر (694)

• جامعه شناسی توسعه: از اقتصاد تا فرهنگ ~موسی عنبری، ندا طاهری (ویراستار)
• جامعه شناسی روستایی با تاکید بر ابعاد تغییر و توسعه در جامعه روستایی ایران ~مهدی طالب، موسی عنبری(باهمکاری)
• ریشه های شرقی تمدن غرب ~جان هابسون، موسی عنبری (مترجم)، مسعود رجبی (مترجم)، شهناز ترکان (ویراستار)
• پساتوسعه (نظریه، عمل، مسائل و چشم اندازها) ~موسی عنبری (مترجم)، ابوذر قاسمی نژاد (مترجم)، میلاد رستمی (مترجم)، آرام ضیائی(تدوین)
• ستایش شادمانه: تبیین نشاط اجتماعی در ایران ~موسی عنبری

• جامعه شناسی توسعه: از اقتصاد تا فرهنگ ~موسی عنبری، ندا طاهری (ویراستار)
• درآمدی بر آگاهی ~دیوید پپینو، سیدکمال خرازی (مترجم)، ندا طاهری (ویراستار)، هوارد سلینا(تصویرگر)
• آموزش هنر در دبستان ~هلن دالوندی، ندا طاهری (ویراستار)
• بازتاب های انقلاب اسلامی ایران ~محمدباقر خرمشاد، ندا طاهری (ویراستار)